Wat deze wereld vandaag de dag meer dan ooit nodig heeft, is scheikunde. De chemische industrie, verre van een kostenpost voor de samenleving, is als beste in staat om te begrijpen wat er gedaan moet worden om een duurzame wereld te creëren en, nog belangrijker, weet ook hoe dit bereikt kan worden. Tot nu toe hebben elf landen zich aangesloten bij SusChem Europe en Zwitserland is de volgende in de rij. En INEOS, een bedrijf dat floreert door innovatieve oplossingen voor uitdagende problemen, is de drijvende kracht.
De kernramp in Fukushima, die werd veroorzaakt door een aardbeving en een enorme tsunami in Japan in maart 2011, bleef nazinderen in de hele wereld.
Duitsland sloot acht kernreactoren, in Italië werd massaal tegen de aanwezigheid van kerncentrales gestemd en in Spanje werd de bouw van nieuwe reactoren verboden.
In Zwitserland werd op een soortgelijke manier gereageerd. Na de ramp in Japan maakte het land als eerste in Europa zijn plannen bekend om kernenergie af te gaan bouwen.
Ter vervanging van kernenergie heeft de Zwitserse Bondsraad de fundamenten gelegd voor een nieuwe strategie voor de Zwitserse energievoorziening tegen 2050.
In eerste instantie dient Zwitserland terug te vallen op het importeren van energie en elektriciteit, wat tot een toename van de CO2-voetafdruk leidt en het land voor een enorme politieke en economische uitdaging stelt.
Maar deze moedige beslissing biedt ook een uitgelezen kans én impuls voor Zwitserland om meer verantwoord om te gaan met energie, en het gebruik van CO2 op te waarderen door het eerder als grondstof dan als brandstof in te zetten.
In november zal SusChem Switzerland gelanceerd worden tijdens een Ecochem-evenement in Bazel, waar de meest invloedrijke industriële en politieke leiders, wetenschappers en innovatie-pioniers samenkomen.
De timing van dit door INEOS aangestuurde initiatief had niet beter gekund.
“INEOS is vanaf het begin een van de drijvende krachten geweest achter SusChem Zwitserland,” vertelt Greet van Eetvelde, voorzitter van SusChem Switzerland.
Het vinden van oplossingen voor het verlagen van de CO2-uitstoot, het verminderen van energieverbruik, het effectief beheren van hulpbronnen, het verwerken van afval en het ontwikkelen van schone technologieën, zijn de doelstellingen van SusChem Switzerland.
“De focus zal liggen op industriële symbiose,” zegt Greet
“Om echt dingen te kunnen veranderen zullen verschillende industriële sectoren nieuwe manieren moeten vinden om samen te werken aan het realiseren van een gemeenschappelijke toekomstvisie waar iedereen baat bij heeft.”
Greet, die bij INEOS Europe werkt, vertelt dat in de procesindustrie veel afvalwarmte wordt geproduceerd die eenvoudig hergebruikt kan worden,hetzij onsite, hetzij door andere industrieën en zelfs in naburige gemeenten.
“Dat is de toekomst,” legt ze uit. “Het is een winwinsituatie voor alle betrokken partijen. De ene industrie heeft mogelijk een vraag, waar de andere juist het antwoord op heeft. We zijn als het ware de lijm tussen deze twee partijen.”
Vandaag de dag werkt INEOS nauw samen met de Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) om energieintegratie en -optimalisatie te bewerkstelligen op de productiesites van INEOS.
Daarnaast heeft INEOS zich vorig jaar geëngageerd om tot 2022 financiële steun te bieden aan innovatieve en ondernemende projecten die voortvloeien uit onderzoek aan EPFL.
Greet hoopt dat de ‘INEOS Innogrant’ “bijdraagt aan boeiend laboratoriumonderzoek, met name op het gebied van groene chemie.” De eerste ‘INEOS Innogrant’ zal tijdens de SusChem-conferentie worden uitgereikt aan Imperix, een jong bedrijf dat zich toelegt op de stabiliteit van het elektriciteitsnetwerk.
Verder zullen zowel het produceren, beheren en opslaan van energie als het capteren en benutten van CO2 worden onderzocht aan de nieuwe EPFL Valais Wallis campus in het Zwitserse kanton Valais.
Zo is er bijvoorbeeld onderzocht of Zwitserland voordeel zou kunnen halen uit zijn gletsjers, die door de stijging van de temperatuur op aarde alarmerend snel aan het smelten zijn.
Op de plekken waar gletsjers samenkomen, worden nieuwe meren gevormd en er is gekeken of deze natuurlijke reservoirs de productie van waterkrachtenergie zouden kunnen stimuleren.
Momenteel hebben elf landen, waaronder België, Frankrijk, Duitsland, Italië en Groot-Brittannië, hun eigen SusChem Nationaal TechnologiePlatform. Zwitserland zal, dankzij een duwtje in de rug van INEOS, het twaalfde zijn.
Het Zwitserse initiatief wordt geïntroduceerd tijdens de driedaagse Ecochem-conferentie, waar de belangrijkste spelers uit de chemische sector en haar toe- en naleveranciers samenkomen rond één thema: het stimuleren van ‘groene chemie’.
Het netwerk van nationale technologieplatformen is gelinkt aan SusChem Europe, het European Technology Platform for Sustainable Chemistry, dat in 2004 werd opgericht als gezamenlijk initiatief van de European Chemical Industry Council (Cefic) en andere partijen.
Eerder dan een ‘discussiegroep’ dient SusChem gezien als een drijvende kracht voor de toekomst van de chemie. Het initiatief is inmiddels officieel erkend door de Europese Commissie.
In de voorbije jaren heeft SusChem bijgedragen aan de ontwikkeling van geavanceerde materialen en procestechnologieën die hebben geleid tot een efficiënter gebruik van energie, grondstoffen en water.
Dit zijn precies de krachtlijnen van de huidige groeistrategie van de Europese Unie en ‘Horizon 2020’, het nieuwe Europese financieringsprogramma voor Onderzoek en Innovatie dat per 1 januari wordt geïntroduceerd om vraagstukken als klimaatverandering, energie- en voedselveiligheid, gezondheid en de vergrijzing aan te pakken.
Kort gezegd is de Europese Commissie van mening dat de Europese chemische industrie een cruciale rol speelt in de totstandkoming van een betere toekomst voor ons allemaal.
SusChem Switzerland kan voortbouwen op de visie en missie van SusChem Europe om een nog meer competitief en innovatief Europa te creëren waarin duurzame chemie oplossingen aandraagt voor de toekomstige generaties.
“INEOS weet dat het een bijdrage kan leveren,” zegt Greet.
Voor INEOS, dat in 2010 met z’n hoofdkantoor naar Rolle verhuisde, biedt de betrokkenheid bij SusChem Switzerland ook de kans om een grotere rol te spelen in de toekomstvisie van Zwitserland, terwijl het tegelijkertijd haar eigen aanwezigheid manifesteert.
Cefic liet weten verheugd te zijn met de beslissing van INEOS om een belangrijke rol te spelen in SusChem Switzerland.
“Zwitserland is een belangrijk productieknooppunt voor Europa, zowel voor basischemicaliën als fijnchemicaliën met toepassing als actieve stoffen in de gezondheidssector, en nog veel meer,” vertelt Esther Agyeman-Budu, Cefics communicatieadviseur voor onderzoek en innovatie.
“Bedrijven zoals INEOS, die meer kennis hebben op dit gebied, zijn nodig om de productie nieuw leven in te blazen. Gezien de schaarste aan grondstoffen en hulpbronnen, dienen we alle middelen zo optimaal mogelijk in te zetten met het oog op een maximale return voor de samenleving.”
Log voor meer informatie over de Ecochem-conferentie in op www.ecochemex.com.
Meer informatie over SusChem kunt u vinden op www.suschem.org.