Vandaag heeft Zijne Koninklijke Hoogheid Kroonprins Frederik van Denemarken officieel een wereldprimeur ingeluid met de veilige injectie van CO2 uit België in een uitgeputte oliebron in de Deense Noordzee.
Project Greensand demonstreert voor het eerst de haalbaarheid van de opslag van CO2 vanaf de afvang op een INEOS Oxide-site in Zwijndrecht tot het grensoverschrijdend transport en uiteindelijk de veilige en permanente opslag in het door INEOS geëxploiteerde Nini veld in de Deense Noordzee.
(lees verder onder de video)
Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie: Dit is een belangrijk moment voor de vergroening van Europa en voor onze cleantech industrie. Voor het eerst wordt de volledige waardeketen voor koolstofafvang en -opslag in Europa doorlopen. Project Greensand toont aan dat het mogelijk is om onze industrie te laten groeien door innovatie en concurrentiekracht, terwijl we tegelijkertijd, door vindingrijkheid en samenwerking, koolstofemissies uit de atmosfeer kunnen halen. Dit is waar Europese duurzaamheid met competitieve slagkracht voor staat.
Het First Carbon Storage-event vond vandaag plaats in Esbjerg, Denemarken en werd georganiseerd door INEOS en Wintershall Dea, hoofdpartners in het Project Greensand-consortium.
De CO2-afvang en -opslag bij INEOS Oxide in Zwijndrecht is niet nieuw. Daar wordt al tientallen jaren CO2 afgevangen, opgezuiverd en opgeslagen. De CO2 die nu voor het demonstratieproject wordt gebruikt in Denemarken, wordt vanuit de haven van Antwerpen per schip in ISO-containers getransporteerd naar het platform in de Deense Noordzee. De CO2 die in het Nini-veld wordt geïnjecteerd, wordt opgeslagen op een diepte van ongeveer 1.800 meter onder de zeebodem en zal nauwlettend worden gevolgd.
Belgisch federaal minister van de Noordzee Vincent Van Quickenborne: Het ontwikkelen van nieuwe methoden voor de reductie van koolstofemissies is van vitaal belang voor de toekomst van onze planeet. Dit is een veelbelovende klimaattechnologie, waarvoor de zee een sleutelrol kan spelen. De zee is altijd al cruciaal geweest in het reguleren van ons klimaat, maar biedt nu ook mogelijkheden voor de afvang en geologische berging van koolstof. In september van vorig jaar sloten we een bilateraal akkoord met Denemarken af voor het bergen van afgevangen CO2 in uitgeputte olie- en gasvelden. Dit demonstratieproject van INEOS is absoluut baanbrekend.
Tegen 2030 wil Project Greensand in dit gebied tot 8 miljoen ton CO2 per jaar opslaan en belangrijke bijdragen blijven leveren aan de kennis en de groei van koolstofopslagtechnologie. De Europese Commissie schat dat de EU tegen 2050 300 miljoen ton CO2 per jaar zal moeten afvangen en gebruiken of opslaan om haar klimaatdoelstellingen te halen.
Project Greensand is een consortium van 23 organisaties met expertise in koolstofafvang en -opslag uit het bedrijfsleven, de academische wereld, de overheid en start-ups. Het project wordt ondersteund door de Deense staat via het Energy Technology Development and Demonstration Program (EUDP). CCS wordt beschouwd als een sleuteltechnologie voor het bereiken van de Deense netto nul-doelstelling van 2045.
Hugo Dijkgraaf, bestuurslid en Chief Technology Officer bij Wintershall Dea: INEOS en Wintershall Dea maken gebruik van twee decennia ervaring met olieproductie in het Nini West-veld en hebben uitgebreide kennis van de gebruikte reservoirs.
INEOS-oprichter Sir Jim Ratcliffe voegt daaraan toe: Deze belangrijke mijlpaal toont duidelijk aan dat Carbon Capture and Storage (CCS) een technologie is die op wereldschaal resultaten kan opleveren. Het is nu aan de industrie en de beleidsmakers om de verdere ontwikkeling en toepassing van CCS te ondersteunen als een essentieel instrument om de klimaatverandering aan te pakken.
Van Antwerpen naar Denemarken per schip
De ethyleenoxide site van INEOS in de Antwerpse haven was omwille van de onmiddellijke beschikbaarheid van hoogwaardige zuivere CO2 de geknipte kandidaat voor deelname aan de pilot.
Bij de productie van ethyleenoxide komt CO2 vrij als bijproduct in een hoge concentratie. Deze CO2 wordt al decennia afgevangen en sinds 2010 ook gevaloriseerd door een samenwerkingscontract met 2 industriële partners die de CO2 benutten voor onder meer de productie van koolzuurhoudende dranken, serreteelt en droogijs. Een beperkt tonnage (ca 15 000 ton) van deze gezuiverde en vloeibaar gemaakte CO2 werd gereserveerd in functie van het demonstratieproject.
Eens vloeibaar wordt de CO2 per schip, de Aurora Storm, getransporteerd. De Aurora Storm is zo aangepast dat het schip veilig containers met vloeibare CO2 kan vervoeren. Op termijn zal voor grote volumes een ander type schepen, de zogenaamde CO2 carriers, worden ingezet.
CO2 veilig opslaan in de Noordzee
De Deense ondergrond is geschikt voor CO2-opslag. Volgens het Geologisch Onderzoek van Denemarken en Groenland (GEUS) kan naar schatting 22 GT CO2 worden opgeslagen in de Deense ondergrond, wat overeenkomt met ongeveer 700 jaar Deense CO2-uitstoot op het huidige niveau.
De zandsteenvelden van de grotere Siri Fairway waar ook het Nini-veld in de Deense Noordzee gesitueerd is, bevinden zich op een optimale diepte van 1,5-2,2 kilometer. Het is geologisch uiterst stabiel en houdt al meer dan 10 miljoen jaar gas en olie vast, waardoor het een zeer veilige permanente opslagplaats voor CO2 vormt.
Over Project Greensand
- Het hoofddoel van Project Greensand is de veilige en permanente berging van CO2, met een opslagpotentieel tot 8 miljoen ton CO2 op jaarbasis vanaf 2030 in het door INEOS geëxploiteerde Siri-gebied.
- Het opslagpotentieel zal aanzienlijk bijdragen tot de algemene emissiereductiedoelstelling van Denemarken voor 2030.
- Project Greensand wordt gesteund door de Deense staat via het Energy Technology Development and Demonstration Program - EUDP.
- Op 29 september 2022 sloten Vincent Van Quickenborne, Belgisch federaal vicepremier en minister van de Noordzee, Vlaams minister van Leefmilieu en Energie Zuhal Demir en toenmalig Deens minister van Klimaat, Energie en Energievoorziening, dhr. Dan Jørgensen een baanbrekende overeenkomst om afgevangen CO2 over de grenzen heen te vervoeren en geologisch op te slaan. Dit bilaterale akkoord maakte de weg vrij voor de opstart van Project Greensand.
- Op 6 december 2022 heeft het Deense Energieagentschap Project Greensand toestemming verleend om CO2 op te slaan in de Deense ondergrond als onderdeel van de pilootfase.
- Op 6 februari 2023 ontvingen INEOS en Wintershall Dea de eerste vergunning voor volledige CO2-opslag in de Deense Noordzee, afgeleverd door het Deense ministerie van Klimaat, Energie en Nutsvoorzieningen.
- De FID (finale investeringsbeslissing) voor het volledige project zal van start gaan na de proof of concept (gepland in de tweede helft van 2024) en zal een geschatte doorlooptijd hebben van ongeveer 24 maanden, waarna koolstofopslag operationeel zou kunnen zijn vanaf ongeveer 2025.
Over het consortium Project Greensand
Het consortium bestaat uit toonaangevende Deense bedrijven, internationale organisaties met expertise inzake koolstofafvang, internationale onderzoeksinstellingen en universiteiten, alsook Deense start-ups die zich toespitsen op monitoringtechnologieën.
Meer informatie over Greensand project
(Engelstalige website)