Wanneer bedrijven het over veiligheid hebben, gebeurt het al te vaak dat ze vast komen te zitten in statistieken en procedures. Maar dat is wel het laatste wat INEOS wil, zoals Simon Laker uitlegt
THOMAS Edison zei het met de beroemde woorden: “Hier zijn geen regels, we proberen iets voor elkaar te krijgen!”
Als onderneming kan INEOS zich wel in dit concept vinden. INEOS is er trots op dat het anders is en moedigt zijn personeel aan om berekende risico’s te nemen.
Maar wanneer het op veiligheid aankomt, leven we alle regels strikt na. Die zijn er om mensen – zowel binnen als buiten de onderneming – te beschermen.
“Niemand zou van bij INEOS naar huis mogen gaan met een letsel, laat staan een letsel met blijvende gevolgen. Of erger nog, helemaal niet naar huis gaan”, zegt Simon Laker, INEOS Group Operations Director, vanuit Lyndhurst in het VK.
Veiligheidsregels moeten niet alleen door iedereen worden begrepen, maar ook verdedigd.
“Het kan snel gebeuren dat we de geest achter wat we proberen te doen uit het oog verliezen”, aldus Simon. “We zijn geen machines. Beslissingen moeten door mensen worden genomen. En door elke dag opnieuw de juiste beslissingen te nemen, kunnen we letsels en ernstige procesincidenten voorkomen.”
Hoewel elke onderneming van INEOS verantwoordelijk is voor haar eigen veiligheidsprogramma’s, pakt INEOS veiligheid ook op groepsniveau aan. Op elke site kunnen namelijk vergelijkbare incidenten gebeuren en beste praktijken met elkaar delen is essentieel.
“We mogen niet op geluk vertrouwen”, gaat Simon verder. “Veiligheid is bewust risicobeheer. Onze inschatting van de risico’s en de beslissingen die we nemen om ze te beperken of weg te werken, zijn erg belangrijk. Alleen zo kunnen we verzekeren dat niemand gewond raakt. Als we ons vergissen, lopen er mensen gevaar.”
De meest frequente en de ernstigste incidenten bij INEOS hebben aanleiding gegeven tot een aantal veiligheidsinitiatieven voor de hele groep, die meer dan 17.000 mensen tewerkstelt in 65 vestigingen in 16 landen.
In 2012 voerde de onderneming de twintig veiligheidsprincipes in, gebaseerd op een analyse van acht jaar van incidenten bij INEOS en betekenisvolle voorvallen buiten INEOS. Denk maar aan de ontploffing in de olieopslagplaats van Buncefield in het VK in december 2005. Toen raakten 43 mensen gewond doordat duizenden liter olie uit een opslagtank liepen en in brand schoten.
De essentiële oorzaken – en oplossingen – om te verzekeren dat een incident zich niet herhaalt, zijn in die twintig principes vervat. Om de drie jaar ondergaan alle sites ook een audit om te verzekeren dat wat moet gebeuren ook daadwerkelijk gebeurt.
“We hebben alle ernstige incidenten sinds de invoering van de twintig principes doorgelicht. Zo kwamen we tot de bevinding dat de incidenten plaatsvonden omdat een of meerdere principes niet werden nageleefd”, verduidelijkt Simon. “Daarom geloven we dat als iedereen de twintig principes toepast en naleeft, we alle incidenten met mensen en processen bij INEOS kunnen voorkomen.”
De beste praktijken worden gedeeld via de nota’s met richtlijnen op groepsniveau. Momenteel zijn er zestien nota’s. Daarin komt alles aan bod, van corrosiebeheer tot het herkennen van kritieke veiligheidssignalen. Nog drie nota’s worden momenteel opgesteld.
“Deze laatste drie komen er naar aanleiding van herhaaldelijke incidenten rond deze kritieke activiteiten”, legt Simon uit.
De nota’s met richtlijnen en de veiligheidsprincipes zijn een krachtig instrument dat de aandacht van het personeel houdt op wat moet gebeuren om te verzekeren dat iedereen ongedeerd blijft. Het is een constant proces van training, feedback en auditing.
Maar nog altijd gebeuren er ongevallen.
“We zijn nog niet perfect”, voegt Simon eraan toe. “Maar dat is wel waar we naar streven.”
Specifieke zwakke punten – nl. gebieden waar INEOS merkte dat er nog altijd ongevallen gebeurden – werden aangepakt met zeven levensreddende regels. Die zijn ingevoerd omdat op die gebieden een risico op ernstige letsels bestond.
Wie een van deze regels (bv. op het vlak van werken op hoogte of alcoholverbruik op het werk) overtreedt, kan op staande voet worden ontslagen.
De voorbije zes jaar zijn de veiligheidsprestaties van INEOS driemaal beter geworden. Maar ook al is ons OSHA letselfrequentiecijfer van 1,13 gedaald naar 0,4, moeten we volgens Simon nog heel wat dingen leren.
De SHE-mededelingen – eenvoudige beschrijvingen van één pagina van elk ongeval en welke maatregelen getroffen zijn om herhaling te voorkomen – worden wijd verspreid binnen de groep.
Hetzelfde geldt voor de HIPO’s – high potential incident alerts (waarschuwingen over een grote kans op incidenten) – waar iets verkeerd had kunnen lopen, maar dit niet gebeurde. Ze zijn even belangrijk en worden over de hele groep gedeeld.
De chemische industrie zal door haar aard altijd een potentieel gevaarlijke plaats zijn om te werken. Maar als de regels worden gevolgd, kunnen we ongevallen voorkomen.
Simon kijkt de toekomst dan ook positief tegemoet.
Kan INEOS alle letsels vermijden?
“Absoluut”, luidt het antwoord. “Als de risico’s van een activiteit volledig door deskundige mensen worden geëvalueerd, deze risico’s worden beperkt en een bewuste beslissing wordt genomen om enig restrisico als tolereerbaar te aanvaarden, dan zou er nooit iets verkeerd mogen lopen.”
Jammer genoeg hadden de werknemers niet eindeloos de tijd om de risico’s te evalueren. Dus moet er een bewuste beslissing worden genomen, zodat men niet langer moet zoeken zodra een aanvaardbaar risiconiveau was bereikt.
“Wanneer dit een onbewuste beslissing is, wordt aan het toeval overgelaten of een risico blijft bestaan of niet”, zegt hij. “Als we iets over het hoofd hebben gezien, vertrouwen we op ons degelijke rapporteringssysteem van bijna-incidenten om het probleem te vinden voor zich daadwerkelijk een incident voordoet. Daarom is rapportering van bijna-incidenten zo belangrijk om de veiligheid van de mensen te blijven garanderen. We mogen niet op geluk vertrouwen.”
En kan INEOS alle procesincidenten voorkomen?
“Absoluut,” zegt Simon, “als we goed opgeleid mensen hebben die goed ontworpen, gecontroleerde en onderhouden fabrieken beheren, binnen bekende operationele portefeuilles. Als iets daarin niet klopt, door gebrek aan kennis of een verkeerde beslissing, zal zich op een gegeven ogenblik een procesincident voordoen. En dan kun je alleen hopen dat het geen erge gevolgen heeft. Als we merken dat een situatie onze kennissfeer te buiten gaat, moeten we stoppen, de omstandigheden veilig maken en deskundige mensen inzetten. We mogen niet op geluk vertrouwen.”