Verandering is de enige constante in het leven. Maar de voorbije decennia is verandering pas echt in een onrustwekkende stroomversnelling terechtgekomen. Niemand is er immuun voor en tegelijk wijst niets erop dat het tempo zal afnemen.
DE voorbije decennia heeft het leven op het werk mogelijk de grootste verandering ondergaan sinds de industriële revolutie. En dat was zelf al een stroming die over de hele wereld ingrijpende veranderingen teweegbracht.
Het ziet er voorlopig ook niet naar uit dat het tempo van de verandering zal afnemen.
„We zullen in de 21e eeuw geen 100 jaar vooruitgang meemaken, maar eerder zowat 20.000 jaar”, aldus Ray Kurzweil, een Amerikaan die door Forbes Magazine als ‘de ultieme denkmachine’ wordt beschouwd.
De technologische vooruitgang heeft de bedrijfswereld drastisch veranderd.
In 1975 voorspelde George Pake (destijds hoofd van de onderzoeksafdeling bij Xerox) het kantoor van de toekomst.
„Het lijdt geen enkele twijfel dat er zich de komende twintig jaar een revolutie zal afspelen op het kantoor”, vertelde hij aan Business Week. „Wat wij aan het doen zijn, zal het kantoor veranderen zoals het straalvliegtuig destijds de reissector en de televisie het gezinsleven heeft veranderd.”
Hij voorspelde dat zijn kantoor er in 1995 helemaal anders zou uitzien. Op zijn schrijftafel zou hij een televisiescherm en een toetsenbord hebben. „Ik zal documenten uit mijn mappen kunnen opvragen op het scherm of door een eenvoudige druk op een knop”, zei hij.
„Ik zal mijn post of andere berichten op het scherm kunnen ontvangen. Ik heb geen idee hoeveel papieren documenten ik in die nieuwe wereld nog zal willen.”
Het deel over het papier buiten beschouwing gelaten, sloeg hij de nagel op de kop.
Vandaag hebben we draadloos internet, e-mail, smartphones, virtuele videoconferentietools en invloedrijke sociaalnetwerksites zoals Facebook, Twitter, TripAdvisor en Rotten Tomatoes, die allemaal aan een fenomenaal tempo groeien.
Mensen kunnen in enkele seconden, of het nu thuis is, in de auto, op kantoor of in een vliegtuig op 8000 meter hoogte, communiceren met bekenden en onbekenden. Waar die zich ook ter wereld bevinden.
De sociale media hebben de mensen weer macht gegeven. Bedrijven die die macht onderschatten en negatieve feedback over hun producten en diensten negeren, doen dat op eigen risico.
„In deze nieuwe wereld speelt vertrouwen een cruciale rol. De consument is bovendien meer geneigd om het commentaar van een collega of een klant te vertrouwen, dan wat een onderneming zelf over haar producten of diensten beweert”, aldus John J. Sviokla, een van de directeurs van de Amerikaanse adviespraktijk van PwC, waar hij afdelingsmanager voor strategie en innovatie is.
Maar wie zit achter die verandering?
De klanten willen vandaag beter, sneller en goedkoper. Ze willen meer doen met minder.
Maar tegelijk staan de bedrijven – die tegen bikkelharde concurrenten moeten opboksen – constant onder druk om te innoveren.
In 1975 kostte de snelste supercomputer $ 5 miljoen. Vandaag presteert een iPhone van $ 400 even goed.
Vorig jaar hadden naar schatting 4,55 miljard mensen een mobiele telefoon. Dat is bijna 70 % van de totale wereldbevolking. Het aantal mensen met een smartphone bedroeg 1,75 miljard.
Smartphones zijn tegenwoordig goed voor bijna het dubbele van het mobiele verkeer via pc’s, tablets en routers. Dat volume zou tegen 2019 bovendien nog vertienvoudigen.
Om voordeel te halen uit het huidige veranderende klimaat, moeten de bedrijven een visie hebben, volharden. Ze moeten erg goed kunnen organiseren en uitvoeren, en mogen niet bang zijn van verandering.
„Deze eigenschappen zijn vandaag des te belangrijker, want de wereld is een stuk complexer dan pakweg tien jaar geleden”, vervolgt dhr. Sviokla. „Maar er zijn stappen die het management kan ondernemen om zich niet te laten overdonderen door deze snel veranderende omgeving, maar er net voordeel uit te halen.”
PwC interviewde onlangs 1322 be drijfsleiders uit 77 landen.
Meer dan de helft van hen verklaarde dat ze zich niet geïntimideerd voelden, maar net meer kansen zagen dan drie jaar geleden.
„De wereld wordt steeds meer overheerst door de technologie. Als we in 2014 dus iets hebben geleerd, is het dat er geen enkele sector, onderneming of regering immuun is voor de effecten van verandering”, stelt dhr. Sviokla.
„Ondanks de snelle veranderingen en de steeds minder stabiele en meer verscheurde bedrijfsomgeving blijken de CEO’s optimistisch.”
Wie zal overleven en zelfs groeien?
Volgens de heer Sviokla zijn dat de bedrijven die strategisch denken en actief zoeken naar een samenwerking met allerhande bedrijven, zelfs met hun concurrenten, om toegang te krijgen tot nieuwe markten en nieuwe technologieën. Volgens David Carder, engagement leader bij het Amerikaanse adviesbureau Kotter International, is het belangrijk om als je veranderingen doorvoert ook rekening te houden met ‘de betrokkenheid van het hart’.
„Mensen emotioneel betrekken bij een zaak kan heel krachtig zijn en dat onderschatten leiders vaak sterk”, stelt hij. „Maar dit kan net de brandstof zijn voor de volharding en weerstand die nodig is om de uitdagingen van verandering het hoofd te bieden en vooral om de moed te hebben om de veranderingen door te voeren.”
Dit kan door de bedrijfsvisie tot leven te brengen via verhalen, filmpjes en persoonlijke ervaringen.
Volgens hem voelen veel bedrijfsleiders zich overdonderd door het tempo van de veranderingen.
De huidige bedrijfsstructuur is dan ook achterhaald.
„Op het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw werkte die structuur goed, omdat ze beantwoordde aan de bedrijfsomgeving van die tijd”, aldus dhr. Carder. „Maar we stellen vast dat ze vandaag een stuk minder efficiënt is. Bedrijven moeten flexibel te werk gaan met netwerkgedreven groepen collega’s die veel sneller innoveren en zich vlugger aanpassen.”
Het is moeilijk te voorspellen welke technologieën en trends ons leven in de toekomst zullen beïnvloeden, maar het Global Institute van McKinsey deed onlangs toch een poging. Het instituut stelde een lijst op van twaalf potentiële technologieën – van robots met verscherpte zintuigen tot zelfrijdende auto’s – die tussen nu en 2025 een gigantische impact op de wereldeconomie zouden kunnen hebben.
„De opeenvolging van nieuwe technologieën en wetenschappelijke ontdekkingen is niet te stoppen en de lijst met ‘volgende belangrijke innovaties’ wordt almaar langer”, lichtte een woordvoerder toe. „Sommige technologieën hebben nochtans echt het potentieel om de status quo te doorbreken en de leefen werkwijze van de mensen radicaal te veranderen. Bedrijfsleiders moeten inzien dat de concurrentievoordelen waarop ze hun strategie hebben gebaseerd, over tien jaar misschien uitgehold of net versterkt worden door opkomende technologieën.”
Sommige technologieën die in het rapport van McKinsey aan bod komen, worden al jaren gevolgd, andere zijn verrassender.
Niemand weet zeker wat het internet der dingen voor de bedrijfswereld zal betekenen, wanneer machines met elkaar kunnen praten. De gevolgen voor de samenleving, de economie en eigenlijk alles zouden naar verluidt niet van de minste zijn.
De uitdaging is eigenlijk om de technologie te creëren om 50 miljard apparaten met elkaar te verbinden.
„Het lijkt een waanzinnig groot concept, maar het is nu al aan het gebeuren. Beetje bij beetje, sector per sector”, zegt Peter Day, journalist internationale economie bij de BBC. „Auto’s zijn al in heel hoge mate computergestuurd.”
In juni ging in Londen de zevende editie van de ‘Future of Wireless International Conference’ van start.
„De technologische revolutie is nog maar begonnen”, aldus een woordvoerder van organisator Cambridge Wireless. „Net als bij alle revoluties zullen er onverwachte veranderingen plaatsvinden en nieuwe begunstigden opduiken. Bestaande actoren en structuren kunnen achterop raken of zullen het stuur radicaal moeten omgooien. Verandering brengt zowel kansen als uitdagingen met zich mee.”
Maar niet iedereen ziet deze evolutie zo positief in.
Volgens professor Susan Greenfield, neurowetenschapper aan de universiteit van Oxford (Verenigd Koninkrijk), zal het effect en de snelle opeenvolging van al deze veranderingen onze hersenen de komende honderd jaar op ondenkbare wijze beïnvloeden.
„Onze hersenen worden beïnvloed door een constant groeiende wereld van nieuwe technologieën, zoals kabeltelevisie, computergames, het internet, draadloze netwerken, bluetoothverbindingen”, licht professor Greenfield toe. „De lijst is haast eindeloos.”
Het is een trend die haar ernstige zorgen baart.
„We brengen misschien wel een hedonistische generatie groot: mensen die alleen in een computerwereld leven en duidelijk het risico lopen om te vervreemden van wat de rest van ons de ‘echte wereld’ zou noemen”, gaat ze verder.
In 1909 schreef E. M. Forster het kortverhaal ‘The Machine Stops’, een apocalyptische visie op een toekomst waarin de computers het voor het zeggen hebben.
„Iedere internetgebruiker zou het moeten lezen”, vindt Paul Rajlich, researchprogrammeur bij het National Center for Supercomputing Applications in Illinois (Verenigde Staten).
„Het is een huiveringwekkend maar meesterlijk kortverhaal over de rol van de technologie in ons leven. Vandaag is het nog even relevant als toen.”
Niemand weet wat de toekomst brengt, maar één ding is zeker: het tempo en de reikwijdte van de veranderingen tarten elke verbeelding.