De werkplaats veranderen is gemakkelijk. Veranderen hoe mensen denken allerminst. Maar met de juiste aanpak is niets onmogelijk.
NIEMAND houdt van verandering.
Of zo luidt toch de theorie. In werkelijkheid zijn er sommige mensen die ervan houden en andere niet.
Wanneer een bedrijf zijn medewerkers wil overtuigen, brengt een andere aanpak vaak soelaas.
De meester van het management, wijlen Peter Drucker, was heel duidelijk over de beste manier om veranderingen door te voeren in een organisatie.
„Je moet je hele organisatie doordringen met de gedachte dat verandering een kans is, geen bedreiging”, zei hij. „Mensen voelen zich veilig als ze beseffen dat deze periode van plotse, onverwachte en radicale verandering kansen biedt.”
Dr. Fred Wadsworth, medisch directeur bij Corperformance in het VK, begrijpt maar al te goed dat verandering emotionele verwarring en slechtere prestaties kan veroorzaken. In het verleden werkte hij al nauw samen met INEOS.
„Een slecht beheerd veranderingsproces kan als een bedreiging overkomen en klassieke stressreacties teweegbrengen”, zegt hij.
Maar volgens hem mag de vrees om veranderingen door te voeren een onderneming nooit tegenhouden om verandering na te streven.
„De honger naar verandering moet aanwezig zijn en aangemoedigd worden. Maar dat kan alleen door de personeelsleden reële doelstellingen op te leggen waarin ze zelf geloven. Wie zich door het proces bedreigd voelt, is vaak het moeilijkst te overtuigen.”
Maar ook die mensen kun je over de streep trekken.
John Reh, een ervaren Amerikaanse zakenman en auteur, zegt dat als de betrokkenen begrijpen wat ze moeten doen en hoe, de zaak al half gewonnen is.
„Je moet je mensen helpen te begrijpen wat de verandering inhoudt, wanneer ze zal plaatsvinden en waarom ze nodig is”, stelt hij.
Roberta Katz, vennoot en vicevoorzitter voor strategische planning aan de universiteit van Stanford in de VS, beschreef verandering als een terugkerend proces.
„De individuen binnen de organisatie springen op verschillende ogenblikken op de trein van de verandering. De leider moet de visie en de strategie steeds weer herhalen. Wanneer iedereen uiteindelijk op dezelfde trein zit, hebben ze allemaal dezelfde boodschap gehoord en het gemeenschappelijke doel begrepen. Dit kan vervelend zijn voor de leider die de verandering aankondigt: je bent klaar om verder te gaan, maar moet hetzelfde blijven herhalen. Zelfs als iemand de boodschap al tien keer heeft gehoord, kan het dat hij ze pas de elfde keer begrijpt, wanneer er iets in zijn leven gebeurt dat de boodschap zinvol maakt.”
Weerstand tegen verandering kan vaak gebaseerd zijn op de angst voor het onbekende.
„We verzetten ons tegen verandering, maar de angst voor het onbekende kan ertoe leiden dat we ons aan het huidige gedrag vastklampen – hoe slecht dat ook is”, zegt dr. Stan Goldberg, een voormalige klinisch professor aan de staatsuniversiteit van San Francisco.
Die vrees steunt vaak op de perceptie van het personeel. En die perceptie telt, want ze is hun realiteit.
Maar het goede nieuws is volgens hem dat je percepties, net als persoonlijkheden, kunt veranderen.
„De persoonlijkheid is flexibel”, legt hij uit. „Onze waarden kunnen in onze jeugdjaren gevormd worden en als een anker op de zeebodem fungeren. Volgens dezelfde beeldspraak zijn onze gedragingen flexibeler, als boeien die op het wateroppervlak drijven. Ze blijven verbonden aan onze ankers, maar zijn vatbaar voor verandering. Daarom hebben doelstellingen die zijn afgestemd op onze waarden meer kans op slagen.”
Peter Drucker zei dat een verandering die mogelijkerwijs kansen biedt, moet gesteund worden door de onderneming. Daarom moet een bedrijf er één of twee goede krachten op zetten.
„Je moet iemand aan de top hebben die van het onverwachte houdt”, verklaarde hij. „Dat is cruciaal. Er zullen namelijk veel verrassingen komen en als elke verrassing als een bedreiging wordt gezien, zullen we het niet lang uithouden.”
Peter Drucker zei dat snelle veranderingen mogelijk zijn zonder de medewerkers te verontrusten als ze de onderneming vertrouwen.
„Vertrouwen bouwen is geen ruimtevaarttechnologie”, benadrukt James Hec, docent aan de Harvard Business School. „Eigenlijk zou het vrij simpel moeten zijn. Schep geen verwachtingen die niet kunnen worden ingelost. Deel kennis. Zorg ervoor dat je de juiste mensen aanwerft, erkent en ontslaat. Wees consequent en voorspelbaar. Vermijd zo veel mogelijk grootschalige ontslagen.”
Dr. John Kotter, professor aan de Harvard Business School, schreef al bijna twintig boeken over leiderschap en verandering.
Vorig jaar richtte hij het Kotter International Center for Leaders op, een firma van topexperts die organisaties helpen veranderen.
„De veranderingen gaan sneller dan we ze kunnen bijhouden”, zegt dr. Kotter, „Toch verwachten we van leiders op alle niveaus dat ze steeds betere en snellere resultaten leveren.”
David Carder is engagementsleider bij Kotter International in de VS.
„Veel ondernemingen zijn niet in staat om de technologie echt te benutten en om te veranderen zoals ze dat zouden willen, omdat hun hiërarchie en structuur een belemmering vormt”, zegt hij.
Het punt volgens Peter Drucker is dat verandering pijnlijk en riskant is en heel wat inspanningen vraagt.
„Jammer genoeg kun je verandering niet beheren”, aldus Drucker, „Je kunt enkel anticiperen. Je kunt het alleen maar doorvoeren.”
Vijf toptips voor een onderneming die veranderingen wil doorvoeren:
- Houd je medewerkers op de hoogte: mensen weten graag wat er gaande is, vooral als het rechtstreeks iets te maken heeft met hun job
- Inspireer je personeel: doe een beroep op de ambities en wensen van de mensen Doelstellingen die verband houden met hun eigen waarden, hebben meer kans op slagen
- Denk vooruit: veranderingen moeten worden doorgevoerd in het beste belang van de onderneming op lange termijn, niet gewoon om op korte termijn geld te besparen
- Wees begripvol: medewerkers aanvaarden veranderingen sneller als ze de onderliggende redenen goed begrijpen
- Wees realistisch: onrealistische doelstellingen versterken de angst, wat dan weer het risico op falen verhoogt.