Anderen, zoals Doug Stoup, trekken liever naar plekken waar nog nooit een mens is geweest.
En niemand heeft ooit voet gezet op het hoogste deel van het Oost-Antarctische Plateau.
Volgens wetenschappers is deze bevroren bergkam van bijna 1.000 kilometer lang een onherbergzaam gebied waar niets kan groeien of overleven.
De temperatuur kan er dan ook zakken tot -92 °C. Het is er zo koud dat je ogen, neus en longen na enkele minuten kunnen bevriezen.
“Deze plek heeft iets bovennatuurlijks. Zo moet een andere planeet eruitzien, beeld ik me dan in”, zegt Ted Scambos, hoofdwetenschapper van het US National Snow and Ice Data Center in Boulder (Colorado). “Het is enorm moeilijk om te ademen. Ademhalen kan zelfs pijn doen. Je voelt je neusgangen branden en als je te snel inademt, kunnen delen van je keel en longen schade oplopen.”
Poolreiziger Doug Stoup weet meer over kille plekken dan de meeste mensen, want geen enkele levende ziel heeft meer expedities naar Antarctica op zijn palmares dan hij.
“Antarctica is mijn kantoor”, grapt hij in een interview met INCH magazine tijdens een skivakantie in de afgelegen bergstreken rond Lake Tahoe in Californië. “Het is een onherbergzame plek, maar ik ben m’n leven nog niet beu. Ik wil veilig terugkeren.”
Op zijn 49e zou je Doug een oudgediende kunnen noemen, want hij heeft gereisd, geklommen, geskied en gesnowboard op enkele van de meest afgelegen plekken op deze aardbol.
De vraag is dan ook: is hij te verleiden tot een klimtocht op dit afgelegen ijsplateau, dat wetenschappers afgelopen december bestempelden als de koudste plek op aarde?
“Absoluut”, zegt hij. “Ik heb zo veel plaatsen bezocht waar nooit iemand is geweest, dus het antwoord is ‘ja’. Zonder enige twijfel. Ik verleg mijn eigen grenzen voortdurend en heb nog zo veel doelen en dromen.”
Met een klappertandende -93,2 °C is het hier bijna twee keer zo koud als de koudste plek waar Doug ooit geweest is. En hij weet nog goed hoe dat aanvoelt.
“Je mag niet stoppen”, zegt hij. “Het is bitter koud. Je moet in beweging blijven. Zelfs als je stilstaat, verbrand je calorieën. Gewoon door voldoende warmte te produceren om in leven te blijven. Elk stukje onbedekte huid bevriest onmiddellijk.”
Wetenschappers ontdekten de koudste plek op onze planeet door gegevens te analyseren van satellieten die al 32 jaar rond de aarde cirkelen. De nieuwste satelliet, Landsat 8, werd in februari vorig jaar de ruimte in geschoten en neemt elke dag ongeveer 550 foto’s van de aarde van op 705 km hoogte.
“Er cirkelt voortaan een heel nauwkeurige en betrouwbare sensor rond de aarde die ons heel veel kan vertellen: hoe veranderen het aardoppervlak en de aarde, welk effect heeft de klimaatverandering op het aardoppervlak, de oceanen en de ijsgebieden?”, zegt Ted.
“De koudste plek op aarde vinden, is nog maar een begin.”
Daar is Doug het helemaal mee eens.
“Als je mentaal en fysiek voorbereid bent en over de juiste uitrusting beschikt, is alles mogelijk volgens mij”, zegt hij.
Doug leidt al meer dan tien jaar teams over de bevroren Noordelijke IJszee naar de Noordpool en naar de Zuidpool op Antarctica.
“De reis naar de Noordpool is de zwaarste ter wereld”, zegt hij. “Het ijs beweegt en breekt open. Terwijl je in je tent ligt te slapen, hoor en voel je het ijs onder je kraken, openbreken en bewegen. Soms klinkt dat als een fluitje. Soms als een trein. Bovendien loop je natuurlijk altijd het risico dat je oog in oog komt te staan met een ijsbeer.”
Mentaal en fysiek voorbereid zijn op wat komt is essentieel, maar volstaat niet. Zonder de juiste kleding zouden veel expedities mislukken.
“De chemische sector heeft een enorme bijdrage geleverd aan de spullen die mensen als ik in leven houden”, zegt hij. “De sector maakt speciale stoffen en kleding die me warm en droog houden als ik niet beweging ben en die tegelijk mijn transpiratie onder controle houden terwijl ik onderweg ben. En dat op heel onherbergzame plaatsen.”
Doug, die speciale kleding voor poolreizigers mee heeft ontworpen, zal al zijn ervaring aanspreken om NASA te helpen in hun streven om een mens naar Mars te sturen.
Hij reist binnenkort naar Devon Island in Canada, het grootste onbewoonde eiland ter wereld. Het is er koud, droog en verlaten. Bovendien ligt er een krater van 23 miljoen jaar oud met een diameter van zowat 24 kilometer. Kortom, de perfecte omgeving voor wetenschappers die willen achterhalen wat er nodig is om een bemande missie naar Mars te sturen.
Experts verwachten dat NASA tegen 2030 een team van astronauten op Mars kan zetten. Net als de aarde heeft ook Mars polaire ijskappen, seizoenen, vulkanen, ravijnen en woestijnen. Het is er alleen ‘iets’ kouder, want ‘s nachts daalt de temperatuur tot -128 °C.
“Mars is niet voor doetjes”, zei een woordvoerder van de ruimtevaartorganisatie.
En een doetje is Doug allerminst. Zo liet hij in 2008 bijna het leven toen hij een gletsjergebied overstak tijdens een tocht van 47 dagen en bijna 1.200 kilometer naar de Zuidpool. Hij nam daarvoor de route die poolreiziger Ernest Shackleton voor het eerst verkende.
Was hij ongerust? “Nee”, zegt hij. Heeft hij ooit schrik gehad? “Ja”, is het antwoord. “Ik heb ooit een taxi genomen van Heathrow naar de binnenstad van Londen. Dat was vreselijk.”
