Nu de situatie van de wilde Atlantische zalm slechter wordt, brengt INEOS experts uit IJsland en het VK samen om een oplossing te vinden.
ONDERZOEKERS uit IJsland en het VK bundelen nu hun expertise als onderdeel van een breder plan om de Atlantische zalm te helpen redden. De teams van Imperial College London en het Marine & Freshwater Research Institute in IJsland werden samengebracht door INEOS- voorzitter, Sir Jim Ratcliffe.
In de komende vier jaar zullen ze hun tijd en energie besteden aan het uitzoeken wat de overlevingskansen van de zalm bedreigt, zodra deze de veilige haven van de rivieren Selá, Hofsa, Miðfjarðará en Sunnudalsá in IJsland verlaat en naar de zee migreert.
"De oorzaak van hun wereldwijde achteruitgang is niet helemaal bekend", zei professor Guy Woodward, de academicus die aan het project werkt en die de leiding ervan heeft.
Olivia Morris, de doctoraatsstudente gesponsord door INEOS, die de nieuwe en oude gegevens zal analyseren samen met een promovendus uit IJsland, zei dat er een aantal mogelijke redenen zijn, waaronder klimaatverandering, vervuiling en de vernietiging van hun habitats.
Maar ze zei dat in IJsland de toegenomen visteelt en de pelagische visserij waarschijnlijk grotere schuldigen zijn.
"IJsland heeft nog steeds een relatief gezonde populatie, omdat vele uitdagingen waarmee de zalm elders geconfronteerd worden, daar geen groot probleem vormen," zei Guy. "Dit betekent dat vermoedelijke oorzaken in IJsland gemakkelijker te identificeren en te modelleren zijn, zodat we toekomstige veranderingen kunnen voorspellen voordat ze zich voordoen."
De Strengur Angling Club, die onlangs is begonnen met het leasen van de vis rechten op de rivieren Miðfjarðará en Sunnudalsá, beschermt de Selá en Hofsa al tientallen jaren.
In 2004 verminderde de club het materiaal die vissers mogen gebruiken en introduceerde in 2012 het principe van vangst en terugzetten. Onlangs hebben ze het vissen met grote haken in de Selá-rivier verboden.
In de loop der jaren zijn er ook zalmtrappen gebouwd, opdat de zalm nieuwe paaiplaatsen verder stroomopwaarts kan bereiken.
De meest recente – de Miðfjarðará-trap – is in 2017 geopend dankzij investeringen van Sir Jim.
"Zonder hem hadden we dit niet kunnen doen", zei club directeur Gísli Ásgeirsson, die ook vertelde dat er plannen zijn om nog twee zalmtrappen te openen.
Maar er moet meer gedaan worden.
Het laatste onderzoek van het Imperial College en het instituut in IJsland zal op het werk van Strengur voortbouwen en zal informatie geven over de lopende inspanningen voor het behoud van de zalm.
Tot nu toe hebben botanici, als onderdeel van het project, lariksen, berken en wilgen geplant om de bodem rond de rivieren te verrijken.
"Dit project is heel nieuw en is nog nooit eerder geprobeerd in IJsland", zei botanicus Else Muller. “Maar meteen gezondere vegetatie rond de rivieren krijg je een gezondere omgeving voor de organismen die leven in de rivieren. Het is allemaal met elkaar verbonden."
Tot een miljoen eieren van inheemse vissen zullen ook verder stroomopwaarts in vijf rivieren worden geplant. De eerste partij werd in het grind gegraven bij temperaturen van -10 °C.
"Door eieren in de rivierte planten, hebben we hopelijk in de komende vijf of tien jaar een gezonder en sterker bestand", zei Jon Magnus Sigurdarson, voorzitter van de Hofsa River Association.
Het team heeft ook 1.000 jonge (rijpende) zalmen gemerkt om te ontdekken waar ze naartoe gaan.
Samen zullen de wetenschappelijke en academische teams proberen te begrijpen wat de oorzaak is van de daling in het zalm aantal en wat ze moeten doen om het tij te keren.
Guðni Guðbergsson, hoofd van de zoetwater afdeling van het Marine & Freshwater Institute, zei dat het door INEOS gefinancierde onderzoeksproject een grote bijdrage levert aan het omkeren van het lot van de zalm in Noordoost-IJsland.
"In de afgelopen 40 jaar hebben we de rivieren in Noordoost-IJsland gemonitord en dat zal, naast dit project, voortgezet worden, wat ons de mogelijkheid geeft om bestaande en nieuwe data verder te analyseren", zei hij.
Een wonderbaarlijke vis
Wat alle betrokkenen bij het project delen, is een enorme bewondering voor de Atlantische zalm – en de problemen die het moet overwinnen.
Deze ongelooflijke vissen migreren duizenden kilometers in hun leven, maar keren terug naar dezelfde zoetwaterrivier, waar ze geboren zijn, om te paaien.
"Soms zijn ze twee jaar op zee om volwassen te worden, maar ze gebruiken hun reukzin om hun weg naar huis te vinden", zei professor Guy Woodward van het Londense Imperial College.
Ze kunnen niet alleen snel zwemmen, maar ze kunnen ook tot 3,7 m hoog springen.
Jim raakt betrokken
In samenwerking met de Strengur Fishing Club, die de beste kwaliteit vliegvissen ter wereld biedt, heeft INEOS voorzitter Sir Jim Ratcliffe een reeks investeringen geïnitieerd om het land, de rivieren en de zalm in Noordoost-IJsland te helpen beschermen.
Eieren planten
Verder stroomopwaarts in de rivieren zijn eieren in het grind geplant om een gezonder en sterker bestand te helpen kweken. De zalm zal zijn jonge leven in de zoetwater rivieren doorbrengen voordat hij richting zee trekt. Na een paar jaar keren de zalmen terug naar de plaats waar ze geboren zijn om te paaien.
Aanplanting
Botanici hebben lariksen, berken en wilgen geplant om de bodem rond de rivieren te verrijken. Een gezondere vegetatie rond de rivieren leidt tot een gezonder milieu voor de organismen die in de rivieren leven.
Jonge zalmen
1.000 jonge (rijpende) zalmen zijn gemerkt, zodat wetenschappers ze kunnen traceren en hun gedrag controleren.
Zalmtrappen
Tot nu toe zijn er drie zalmtrappen gebouwd, zodat de zalm nieuwe paaiplaatsen verder stroomopwaarts kan bereiken. De plannen liggen klaar voor de bouw van nog twee trappen.
Het langetermijndoel voor de zalmvisserij in ijsland
IJSLANDSE rivieren staan wereldwijd bekend om hun zalmvisserij – en trekken elk jaar liefhebbers van over de hele wereld aan.
De voormalige Amerikaanse president George W. Bush, die ongeveer een jaar geleden stierf, behoorde tot degenen die in de Selá-rivier visten.
"Het is onmogelijk om het magische van vissen op de Selá te beschrijven", zei hij. “Het is een wonderbaarlijke mooie rivier. De vissen, net uit de zee, zijn sterke vechtersbazen en opvallend mooi.“
Maar als de IJslandse zalm op dezelfde wijze verdwijnt als die in Noorwegen, Schotland en Ierland, dan kunnen de inkomsten voor de boeren die in de afgelegen delen van Noordoost-IJsland wonen, waar de vis momenteel goed gedijt, opdrogen.
De sportvisserij die vist op een respectvolle manier – waarbij vis zorgvuldig terug in de rivier gezet wordt – levert hen een goed inkomen op.
INEOS-voorzitter Sir Jim Ratcliffe, zelf een ervaren vliegvisser, werkt al jaren samen met Strengur Angling Club, die de beste kwaliteit vliegvissen ter wereld aanbiedt.
Samen hopen ze dat via zalmvisserij van wereldklasse er meer inkomen is voor de club , zodat Strengur zijn eigen activiteiten kan uitbreiden – en meer instandhoudingswerk kan financieren.